Σελίδες

Δευτέρα 6 Νοεμβρίου 2017

«Ο Γλάρος» του Άντον Τσέχωφ


Ο Γλάρος (Ρωσικά: Чайка) είναι θεατρικό έργο του Ρώσου συγγραφέα Αντόν Τσέχωφ. Η συγγραφή του έργου ολοκληρώθηκε το 1895. Στη σκηνή ανέβηκε για πρώτη φορά το 1896 στο Θέατρο Αλεξαντρίνσκι της Αγίας Πετρούπολης
 Μια παράσταση που δεν βρήκε ανταπόκριση και χαρακτηρίστηκε ως αποτυχημένη. Αντίθετα δεύτερο ανέβασμα του έργου το 1898, από το Θέατρο Τέχνης της Μόσχας, σε σκηνοθεσία Κ. Στανισλάφσκι, στάθηκε ιδιαίτερα επιτυχημένο. Από τότε "Ο Γλάρος" έχει παιχτεί αμέτρητες φορές σε όλο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ηλύσια (έτος Α΄, τ. Α΄, 1906, σελ. 83-151) και πρωτοπαρουσιάστηκε από το θίασο της Μ. Κοτοπούλη, το 1932. Θεωρείται το έργο που καθιέρωσε τον Τσέχωφ, ως θεατρικό συγγραφέα στη συνείδηση κοινού και κριτικής.

Με τον "Γλάρο" εγκαινιάστηκε η ιδιότυπη σύνθεση της τσεχωφικής δραματουργίας, όπου τη θέση του ως τότε καθιερωμένου "κεντρικού ήρωα - ηρωίδας" παίρνει ένας όμιλος προσώπων, μια μικρή κοινωνία, με μοιρασμένη ανάμεσα τους τη δράση. Το ύφος του έργου είναι μικτό, μοιράζεται ανάμεσα στο δράμα και στην κωμωδία. Ο ίδιος ο Τσέχωφ χαρακτήρισε το έργο του ως «κωμωδία σε τέσσερις πράξεις».

Ο Τσέχωφ στον "Γλάρο" θίγει τις σχέσεις, τα κίνητρα, την ψυχολογία και τις διεκδικήσεις ανθρώπων που αγαπούν, υπηρετούν ή θέλουν να υπηρετήσουν την τέχνη, μέσω της συγγραφής και του θεάτρου. Γύρω τους περιστρέφονται οι άνθρωποι της καθημερινότητας που προσπαθούν να ξεπεράσουν τα αδιέξοδα της ζωής τους.

Anton Chekhov reads The Seagull with the Moscow Art Theatre company, 1899
«Ο Γλάρος» του Άντον Τσέχωφ γράφτηκε το 1890. 
Ο Γλάρος μιλάει για τη ματαιωμένη ζωή, για τα λιμνάζοντα ύδατα μιας αδιάκοπης δραστηριότητας που επιστρατεύεται για να κρύψει τον τρόμο του κενού όταν η ζωή στερείται της καθαρότητας ενός απολύτως προσωπικού και ανεπανάληπτου λόγου για να την ζεις. Μιλάει, δηλαδή, για κανονικούς, καθημερινούς ανθρώπους…

Όπως και στα άλλα δράματα του Ρώσου συγγραφέα, η θεατρική ποίηση είναι στοιχείο κυρίαρχο που εμποτίζει την πλοκή, δομεί τα συμβάντα και χρωματίζει το εσωτερικό και εξωτερικό τοπίο των ηρώων.
Η αληθινή δράση του έργου γίνεται σ΄ έναν απόλυτα μυστικό χώρο, και τα γεγονότα είναι η απόληξη αφανών καθημερινών δραμάτων, και εξαντλητικών ματαιώσεων. 

Στο Γλάρο το μεταθεατρικό στοιχείο είναι παρόν από την έναρξη του έργου. Οι βασικοί ήρωες του έργου περιστρέφονται γύρω από τον κόσμο του θεάτρου.
Ο Τρέπλεφ, ο νεαρός γιος της ηθοποιού Αρκάντινα, αναζητά νέους τρόπους έκφρασης στην ποίηση και στο θέατρο. Γράφει και παρουσιάζει το θεατρικό του έργο στο υποστατικό του Σόριν, αδελφού της μητέρας του. Η Νίνα, η αγαπημένη του Τρέπλεφ, θα είναι η ηθοποιός που θα αναλάβει να δώσει υπόσταση στο ποιητικό δράμα του. 

Η παράσταση θα τελειώσει άδοξα. Οι θεατές του έργου, που ανάμεσα τους είναι η Αρκάντινα και ο εραστής της, ο γνωστός συγγραφέας Τριγκόριν, φιλοξενούμενοι για λίγες μέρες στο υποστατικό, θα είναι ειρωνικοί και αμέτοχοι όχι μόνο στο θεατρικό αλλά και στο προσωπικό δράμα του Τρέπλεφ.
Οι περίπλοκες σχέσεις των ηρώων τους εγκλωβίζουν σ΄ ένα αναπόδραστο αδιέξοδο. Ο νεαρός Τρέπλεφ ζει έναν απελπισμένο έρωτα με τη Νίνα, που θαμπωμένη από τη γοητεία του Τριγκόριν θα αποφασίσει να γίνει επαγγελματίας ηθοποιός και να τον ακολουθήσει στην πόλη.
Δύο χρόνια αργότερα, ο Τρέπλεφ έχει καταφέρει να γίνει ένας μέτριος συγγραφέας. Εξακολουθεί να ζει στο ίδιο μέρος, να δημοσιεύει διηγήματά του σε διάφορα περιοδικά, και να παρακολουθεί από μακριά την θλιβερή προσωπική ζωή και την αποτυχημένη καριέρα της Νίνας.
Η επιδείνωση της υγείας του Σόριν θα φέρει πάλι στο υποστατικό την Αρκάντινα και τον Τριγκόριν. Στο ίδιο μέρος, τσακισμένη και ανήμπορη, σαν τον νεκρό γλάρο που κάποτε της είχε αποθέσει στα πόδια της ο Τρέπλεφ, θα γυρίσει και η Νίνα. Ερωμένη του Τριγκόριν με τον οποίο απέκτησε και ένα παιδί που πέθανε, προδομένη από τον εραστή της που ποτέ δεν έπαψε να αγαπά, επισκέπτεται τον Τρέπλεφ. Όταν πια φύγει, ένας πυροβολισμός θα ακουστεί από το δωμάτιο του. Ο γιος της Αρκάντινα, της διάσημης ηθοποιού, θα βάλει τέρμα στη ζωή του, τη στιγμή που στο διπλανό δωμάτιο η συντροφιά των ανυποψίαστων, θα παίζει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι για να σκοτώσει την ώρα της.

ΠΗΓΗ http://www.theatro-technis.gr/o-glaros/
(Chekhov family and friends)
Anton Chekhov (1860-1904) (centre) reading his play 'The Seagull' to members of the Moscow Arts Theatre, including theatre director and actor Stanislavsky 

Anton Chekhov and his mother Eugenia Yakovlevna at their home in Yalta in 1901.(AP Photo) Photo: Associated Press
Περισότερες φωτογραφίες του Αντόν Τσέχωφ
 ΕΔΩ 
 Tolstoy , Maxim Gorky and Anton Chekhov
 Tolstoy , Maxim Gorky and Anton Chekhov
 Lydia (Lika) Mizinova & Anton Chekhov 1897.
 http://sites.duke.edu/unclevanya/dramturgy-blog/annie-and-anton/
 Anton chekhov olga knipper 641
 https://en.wikipedia.org/wiki/The_Seagull

Ο γλάρος (1957)
Σκηνή: Εθνικό Θέατρο: Κεντρική Σκηνή
Έργο: Ο γλάρος
Συγγραφέας: Άντον Παύλοβιτς Τσέχοφ
Μετάφραση: Αθηνά Σαραντίδη
Σκηνοθεσία: Αλέξης Σολομός
 Βάσω Μανωλίδου (Νίνα Νικολάγιεβνα Ζαρέτσναγια).

 Βάσω Μανωλίδου (Νίνα Νικολάγιεβνα Ζαρέτσναγια), Κυβέλη (Ειρήνα Νικολάγιεβνα Αρκάντινα), Θάνος Κωτσόπουλος (Βόρις Αλεξέγιεβιτς Τριγκόριν).
Δείτε όλες τις φωτογραφίες ΕΔΩ http://www.nt-archive.gr/viewFiles1.aspx?playID=712&a=712

Ο γλάρος (1976)
Εθνικό Θέατρο: Κεντρική Σκηνή 

Συγγραφέας: Άντον Παύλοβιτς Τσέχοφ
Μετάφραση: Αθηνά Σαραντίδη
Σκηνοθεσία: Γιώργος Θεοδοσιάδης

Στέλιος Βόκοβιτς (Πέτρος Νικολάγιεβιτς Σόριν), Μαίρη Αρώνη (Ειρήνα Νικολάγιεβνα Αρκάντινα).
Δείτε όλες τις φωτογραφίες ΕΔΩ http://www.nt-archive.gr/viewFiles1.aspx?playID=301&a=301

Ο γλάρος (1988)
Εθνικό Θέατρο: Κεντρική Σκηνή 

Συγγραφέας: Άντον Παύλοβιτς Τσέχοφ
Μετάφραση: Ξένια Καλογεροπούλου

Γ. Δάνης (Πιοτρ Νικολάγιεβιτς Σόριν), Κώστας Μπάλλας (Σεμιόν Σεμιόνοβιτς Μεντβεντένκο), Μιράντα Ζαφειροπούλου (Ειρήνα Νικολάγιεβνα Αρκάντινα), Ιωάννα Τσιριγκούλη (Νίνα Ζαρέτσναγια), Χρήστος Καλαβρούζος (Εβγκένι Σεργκέγιεβιτς Ντορν).
Χριστίνα Στόγια (Πωλίνα Αντρέγιεβνα), Χρήστος Καλαβρούζος (Εβγκένι Σεργκέγιεβιτς Ντορν).
Δείτε όλες τις φωτογραφίες ΕΔΩ http://www.nt-archive.gr/viewFiles1.aspx?playID=753&a=753

Το τραγούδι της λίμνης – Ελένη Καραίνδρου
 «Το τραγούδι της λίμνης», ένα τραγούδι που ακουγόταν στον «Γλάρο» του Άντον Τσέχωφ, σε σκηνοθεσία Ζυλ Ντασσέν που ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο. Στην παράσταση που έκανε πρεμιέρα στις 23 Ιανουαρίου 1988, πρωταγωνιστούσαν η Μιράντα Ζαφειροπούλου, ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, ο Δημήτρης Λιγνάδης και πολλοί άλλοι κορυφαίοι ηθοποιοί του Εθνικού. Το τραγούδι ακουγόταν ανάμεσα στην Γ’ και Δ’ πράξη.
Στίχοι: Αρλέτα Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου
Μες στο νερό ψάρι χρυσό γλιστράς
και γω ψαράς με δίχτυ αδειανό,
θάλασσα εσύ και γω ο ναυαγός σου
στην αγκαλιά σου πεθαίνω και ζω.

Είσαι νοτιάς και γω πουλί χαμένο
εκεί που θέλεις με πηγαίνεις, με πετάς
είσαι βοριάς παγώνεις τα φτερά μου
κι ύστερα μ’ ένα φιλί ψηλά με πας.
Κρατάς εσύ τιμόνι και πανιά
και γω παιδί χαμένο, μοναχό
μάγισσα εσύ κι εγώ ακόλουθός σου
χωρίς εσένα δεν ξέρω να ζω..