ΟΥΤΙ -Ο βασιλιάς των οργάνων για τους Άραβες-

Το   ούτι   -  από  το  αραβικό  al  oud = ξύλο  -   έχει  μεγάλο  αχλαδόσχημο  ηχείο ,  κοντό  και  φαρδύ  χέρι ,  χωρίς  μπερντέδες ,  κεφαλή  που  σχηματίζει  σχεδόν  ορθή  γωνία  με  το  χέρι  και  στριφτά  κλειδιά  που  ρυθμίζονται  από  τα  πλάγια . 

Το  ηχείο  του  είναι  λίγο  μεγαλύτερο  από  του  λαούτου .
Έχει  μήκος  περίπου  87  εκ. , από  τα  οποία  τα  20  εκ.  είναι  της  κεφαλής  με  10 –  11   κλειδιά  και  το  πλάτος  του  ηχείου  -  σκάφης  -  είναι  37  εκ.

 Για  τη  σκάφη  του  χρησιμοποιούν  σκληρά  ξύλα ,  όπως  έβενο , παλισάνδρο , σφένδαμο  -  τουρκ.  κελεμπέκ  -  οξιά, τριανταφυλλιά ,  μαόνι ,  καρυδιά   ή   κυπαρίσσι  Το  καπάκι  γίνεται  από  ξύλο  λευκό ,  συνήθως   πεύκο   ή   έλατο   χωρίς   ρόζους   ή   άλλα   ελαττώματα . 

Το  χέρι  δεν  γίνεται   πάντα  από  μονοκόμματο   φλαμούρι  αλλά   από  κομμάτια  φλαμουριού  και   πιπεριά  -  ή   άλλο  μαλακό  ξύλο - κολλημένα.

ΠΗΓΉ/ 

Early Medieval painting showing an Arab and European musician playing an oud

Ούτι ή όπως κάποιοι άλλοι το προφέρουν Γιου Τι Αϊ, μικρό, τρισύλλαβο, εύηχο με πολλούς συνειρμούς στην παράδοση τον πολιτισμό και την ιστορία.

Έχοντας δανειστεί την ονομασία αυτή του ΟΥΤΙ, θέλουμε να αναφέρουμε με λίγα λόγια την προέλευση του μουσικού αυτού οργάνου, τιμώντας έτσι, την ιστορία και τη παράδοση του.

Arab Musician

 Το ΟΥΤΙ είναι ένα όργανο με το οποίο μπορεί να εκφράσει κάποιος τον εσωτερικό του κόσμο παίζοντας μελωδικές γραμμές που αφορούν την παράδοση αλλά και την νεότερη μουσική θεματολογία.

Oud Maker by Ghazi Toutounji
Υπάρχει μία εκδοχή ότι το όργανο πήρε την ονομασία αυτή από το όνομα ενός πολύ επιφανούς μουσικού της περσικής βασιλικής αυλής κατά τη δυναστεία των Σασανιδών, τον Baarbad.
Κατά μία άλλη εκδοχή το όργανο πήρε το όνομα του από την Αρχαία Ελληνική Βάρβιτο, η οποία ταξίδεψε και εγκαταστάθηκε στην Περσία και τη λεκάνη της Μεσοποταμίας από την εποχή του Μ. Αλέξανδρου, τους Ελληνιστικούς χρόνους και την περίοδο της κυριαρχίας του κράτους των Σελευκιδών.


Majd Kayali. oud palyer
Αν και υπάρχουν λίγες πληροφορίες για την παρουσία και το ρόλο του κατά την ύστερη βυζαντινή περίοδο στα πράγματα της λαϊκής μουσικής του Βυζαντίου, κατά την περίοδο της Οθωμανικής επικυριαρχίας συνδέθηκε στενά και οργανικά και είχε ζωτικό ρόλο στο μουσικό γίγνεσθαι του χώρου που συχνά αποκαλούμε καθ’ ημάς Ανατολή και ιδιαίτερα με τη μουσική ζωή και δημιουργία του Ελληνισμού που ζούσε σε αυτή, κυρίως των μεγάλων αστικών κέντρων και ιδιαίτερα της Κωνσταντινούπολης.

 Egyptian oud
Ωστόσο ξέρουμε ότι η ιστορία του αιγυπτιακό ΟΥΤΙ άρχισε πριν 3500 χρόνια, δηλαδή στην εποχή των Φαραώ. Από τότε έως σήμερα, παρέμεινε ο βασιλιάς των οργάνων για τους Άραβες.
Λέγετε, ότι οι Άραβες πήρανε το τρόπο παιξίματος αυτού του οργάνου από τους Πέρσες. 

Van Rainy Hecht-Nielsen (1974)-The Oud Player

Αυτό λοιπόν το όργανο αργότερα ονομάσθηκε από τους Άραβες al oud  που σημαίνει στα αραβικά ψηλό ξύλο, από εκεί έχει πάρει τη τελική του ονομασία.
Η αρχική του μορφή σίγουρα δεν ήταν αυτή που έχει σήμερα. 
Από τον 9ο αιώνα συστηματοποιήθηκε πάνω στο ΟΥΤΙ πρακτικά και θεωρητικά η μουσική παράδοση της μεσογείου.

Inspiration of Medieval Literature & Language: Chansons de Geste, “Minstrels Playing Oud & Rabab” (illum. ms, “Cantigas de Santa Maria,” 13th century)
Τον μεσαίωνα οι σταυροφόροι μεταφέρανε το όργανο από τους Αγίους Τόπους στην Ευρώπη όπου έγινε to αναγεννησιακό λαούτο ή Λαγούτο και στην μικρά  Ασία όπου παρέμεινε όπως ήταν μέχρι και σήμερα.

  Το ΟΥΤΙ είναι ένα από τα λίγα όργανα στην ανατολή και για τους Άραβες το μοναδικό που έπαιξε και διαμόρφωσε τις μουσικές κλίμακες που λέγονται μακάμ.

Σήμερα το ΟΥΤΙ είναι διαδομένο σε όλο σχεδόν τον κόσμο. Από τον 9ο αιώνα συστηματοποιήθηκε πάνω στο ΟΥΤΙ πρακτικά και θεωρητικά η μουσική παράδοση της Μεσογείου. Στη σημερινή του μορφή διαθέτει 6 χορδές και είναι άταστο.
Αποτελείται από τέσσερα βασικά μέρη. Το σκάφος, το καπάκι, το μανίκι και την ταστιέρα. Πάνω στο καπάκι βρίσκεται ο καβαλάρης και στην κορυφή της ταστιέρας βρίσκεται ο καραβόλας.
Έχει τέσσερις εντέρινες χορδές και παίζεται με πένα. Το σημείο αυτό όμως είναι κύριο χαρακτηριστικό του οργάνου γιατί δίνει την δυνατότητα να παίξει κάποιος την ιδιαιτερότητα των διαστημάτων που έχουν οι παραδοσιακές κλίμακες αλλά και να δημιουργήσει το προσωπικό του ηχόχρωμα.

Persian oud
 Το περσικό όργανο που οι Πέρσες το έλεγαν Μπαρπάτ (ούτι) έμοιαζε με το αιγυπτιακό ούτι που έπαιζαν στην εποχή των Φαραώ πριν 3.500 χρόνια. Οι Άραβες πήραν τον τρόπο παιξίματος αυτού του οργάνου από τους Πέρσες.
Αυτό το όργανο αργότερα ονομάστηκε από τους Άραβες al oud που σημαίνει στα αραβικά ξύλο και συγκεκριμένα ψηλό ξύλο.
Από εκεί έχει πάρει το ούτι την τελική του ονομασία.
Πηγή/http://www.uti.gr/doc_gre/uti_name.htm

Ιστορία

Άραβες μουσικοί, 1915

 Η αρχική του μορφή σίγουρα δεν ήταν αυτή που έχει σήμερα, κάτι που φαίνεται και σε παλαιότερα χαρακτικά. Τα έγχορδα όργανα, όπως το ούτι ή το βιολί δεν τα γνώριζαν οι Άραβες.

 Τα έμαθαν από τους Βυζαντινούς, τους Πέρσες και τους Ρωμαίους μετά την εξάπλωση του Ισλάμ.

 Ο πρώτος Άραβας μουσικός που άρχισε να παίζει ούτι ήταν ο Eben Sareeg και μετά άρχισαν να το χρησιμοποιούν και άλλοι.

 Οι πιο φημισμένοι οργανοπαίκτες στην ιστορία του ούτι είναι οι Eshack Almusely, ο Ebraheem Almahdy και ο Zaryab. 

Το ούτι είναι ο βασιλιάς των οργάνων για τους Άραβες, σε βαθμό τέτοιο που, παλαιοτέρα, ένας σύνθετης για να γράψει ένα τραγούδι, στηριζόταν αποκλειστικά σε αυτό.

Πηγή/